Zo stapten we vanuit onze school om het water in Leuven centrum te ontdekken.
We kregen gratis kaartjes van stad Leuven via Visit Leuven.

Foto’s eerste waterwandeling.


Als we de Ring van Leuven bekijken. Wandelden we ons eerste stukje langs de zuidkant van onze school.

Van de Janseniusstraat 2A Leuven, via de eend, langs het Dijlepark, de Dijlemolens, in het Groot Begijnhof naar het Spaans kwartier.

Plattegrond Leuven Mappy
Circulatieplan Leuven
Lokaal stratenplan Leuven
Streetmap Leuven
Google Maps Leuven

Stadsplan Visit Leuven


Vanuit het Spaans kwartier stapten we naar “De Grote Spui”. Waar we de Waterpoort zagen. We doen dit langs het tunneltje en dan naar rechts.

(grote dank aan Thomas Hans)

Dat is vlak bij het stadion van OHLeuven.

Zo werkt een sas of sluis.

Na de Grote Spui wandelen we naar het sportkot, waar we oversteken onder de viaduct.
We steken dus over aan de kruising Tervuursevest – Koning Boudewijnlaan. We zien de opengelegde Dijle.
We wandelen langs de Aldi naar Kapucijnevoer naar Janseniusstraat.

We wandelen langsheen het speelveld aan het Refugehof naar de Justus Lipsiustoren en zien er ook de Janseniustoren.

We zien er de aanlegplaats voor de kano-bootjes.
Terug naar de klas.

Hier lees je nog meer over “Water in Leuven”.

Meester David leert er ons allerlei schildertechnieken.
Hieraan denken we.
Water – bruggen – Grote Spui – langs Aldi – Justus Lipsiustoren – Janseniustoren
steeds met water
zacht kabbelend – snel stromend – overdekt – …

Op de Grote Markt voor het stadhuis kregen we gratis water.
Dat kan je ook op andere plaatsen. (klik hier maar)

Eén van de kinderen vertelde in het Groot Begijnhof over hoe water in Afrika werd gehaald.
Schooltv toont het ook.

Een beetje woordenschat m.b.t. “water”.
Beweging van water

• Kabbelend – zachtjes golvend of stromend
• Klaterend – vrolijk, helder stromend (bij een beekje of fontein)
• Kolkend – heftig draaiend en bewegend
• Bruisend – schuimend, levendig bewegend
• Stromend – in beweging, doorgaand
• Kabbelend – rustig klotsend tegen de oever of romp van een boot
• Klotsend – met slagen heen en weer bewegend
• Golfslag – ritmisch deinende beweging

Geluid van water

• Ruisend – zacht en gelijkmatig geluid (zoals een rivier of zee in de verte)
• Klaterend – helder en levendig geluid (waterval, fontein)
• Kletterend – hard neerstortend (regen of waterval)
• Bruisend – borrelend geluid (snel stromend water)
• Suizend – zachte, bijna fluisterende ruis

Uiterlijk van water

Diepblauw – donkerblauwe kleur van zee of meer
Kristalhelder – heel doorzichtig en schoon

Troebel – ondoorzichtig, met zwevende deeltjes

Glinsterend – fonkelend in het licht

Spiegelglad – zonder golven, als een spiegel

Schuimend – met bellen of schuimkraag

Waarvoor werd de Dijle in Leuven vroeger gebruikt?
De Dijle heeft eeuwenlang een heel belangrijke rol gespeeld in Leuven. Vroeger werd ze vooral gebruikt voor:

• Economie en nijverheid: ambachten zoals brouwerijen, leerlooiers, ververijen en molens vestigden zich langs de Dijle, omdat ze water nodig hadden voor hun productieprocessen. Het water dreef ook waterraderen aan.
• Transport: de rivier diende als transportweg voor goederen. Via de Dijle en aansluitende waterlopen konden handelsproducten aangevoerd of afgevoerd worden.
• Visserij en voedselvoorziening: de rivier was een bron van vis en dus van voedsel voor de bevolking.
• Watervoorziening en huishoudelijk gebruik: bewoners gebruikten de rivier voor wassen, spoelen en andere dagelijkse noden.
• Afvoer van afval: helaas werd de Dijle ook vaak gebruikt om afval en vuil water kwijt te raken, waardoor ze in latere eeuwen sterk vervuild raakte.

In de middeleeuwen was de Dijle dus letterlijk de levensader van Leuven: zonder de rivier zouden veel economische activiteiten niet mogelijk geweest zijn.

1.Industrie & ambachten

• Brouwerijen – Leuven was een echte bierstad. Brouwerijen langs de Dijle gebruikten rivierwater in het brouwproces en voor het spoelen van vaten. Een bekend voorbeeld is de Den Horen-brouwerij (gesticht in 1366), waaruit later Stella Artois is ontstaan.
• Leerlooiers – de buurt rond de Mechelsestraat stond bekend als de “Laken- en Leerwijk”. Leerlooiers hadden veel water nodig om huiden te behandelen. De Dijle bood hen die constante toevoer.
• Ververijen en lakenindustrie – de middeleeuwse lakennijverheid gebruikte de Dijle om stoffen te wassen, kleuren en spoelen. Dat was een belangrijke bron van inkomsten voor Leuven in de 14e eeuw.
• Molens – verschillende watermolens draaiden op de kracht van de Dijle. Een mooi bewaard voorbeeld is de Volmolen (op de Vismarkt), die in de 14e eeuw gebouwd werd om wol te vollen (bewerken en verdichten).

2.Transport

• Via de Dijle konden goederen naar Mechelen en verder vervoerd worden. Vooral bouwmaterialen, graan en hout kwamen zo de stad binnen.
• Aan de Dijle lagen losplaatsen en aanlegplaatsen waar schepen hun lading konden lossen.

3.Visserij en voedsel

• Leuven had meerdere visvijvers en visrechten op de Dijle. Vooral paling en karper werden er gevangen.
• De Vismarkt in Leuven ligt niet toevallig vlak bij de Dijle: de vis werd rechtstreeks uit de rivier gehaald en verhandeld.

4.Huishoudelijk en stedelijk gebruik

• Het water van de Dijle werd gebruikt om linnen te bleken (blekerijen langs de rivier).
• Leuvense vrouwen gingen er ook kleren wassen en spoelen.
• De rivier fungeerde helaas ook als open riool voor afvalwater en slachtafval.

=> Zo zie je dat de Dijle letterlijk verweven was met het dagelijks leven, de economie én de infrastructuur van Leuven.

WOORDENSCHAT WATER IN LEUVEN

de sluis – sluizen
de dam – dammen
de bever – bevers
de brug – bruggen
de oever – oevers
de kano- kano’s
de boot – boten
peddelen
kabbelen
snel stromend
koud
de vistrap
het waterwinningsbied
het drinkwater
de fontein – fonteinen
de rivier – rivieren
het kanaal – kanalen
de vaart – vaarten
de vaartkom – vaartkommen




Vismarkt
Drinkwaterstraat
Fonteinstraat
Broekstraat (moeras)


Een vraagje van een leerling…
De Dijle mondt uit in de Zenne.
Hier is een kort overzicht van het verloop:

• De Dijle ontspringt in Houtain-le-Val (Wallonië).
• Ze stroomt via onder andere Leuven en Mechelen.
• Bij Rumst (in Vlaanderen) komt de Dijle samen met de Nete, en samen vormen ze daar de Rupel.
• De Rupel stroomt uiteindelijk uit in de Schelde, die op haar beurt uitmondt in de Noordzee.

Dus, in stappen:

Schelde → mondt uit in de Noordzee

Dijle → mondt uit in de Rupel (samen met de Nete)

Rupel → mondt uit in de Schelde

Heel wat foto’s over “water in Leuven”.

3delj – 4delj