De leerlingen zochten heel wat op. Ze gebruikten kaartjes van Visit Leuven. Ze zochten straatnamen op die iets met “water” hadden te maken. Ze volgden de waterlopen in Leuven.
Een prachtig verhaal. Waarbij “water” een mooie rol speelt. Een boek waarin “de stad” … een plein een rol speelt. Een mooi boek met knappe tekeningen. Het boek Geroezemoes van Yelena Schmitz, Ruth De Jaeger en Nina Claes. Een hoorspel van normavzw . Geroezemoes
Dit zijn enkele woorden die de kinderen bij het hoorspel hebben opgeschreven.
Enkele belangrijke begrippen. Interessante geluiden. Heel wat woordenschat. Verhalend karakter. Luisterspel. Meedenken bij een verhaal over “water” en “gebouwen”.
In de rechterkolom vind je woorden die de kinderen van 4A en 4B noteerden.
De stad – Solnistad => jaarlijkse fonteinfestival met meer dan 70 fonteinen – architect Belle Eau – buitenwijken – 1m 50 – 10 jaar – Goudbloemstraat – Villa Magnolia – Sputnikstraat – huis verkocht rijke sjeik (repareren/ museum?)
70 fonteinen: groot, klein, hoog, laag – 1997 laatste fonteinenfestival – lied: Fontaine des Amours – NW zomerbos – schuilen voor hitte – beuken en hazelaars – industrieterrein – nougatfabriek – nougat meester/ ingenieur/ architect – ontwerp – brein – 1000-en formules uit zijn hoofd – brug plaatsen om steviger te worden
172.800 seconden – rijk versierd portaal – vervallen – hondenhotel – suite – ijsthee – hond in bad – Somewhere over the Rainbow – tropische temperaturen – grootste hit “Fontaine des Amours” – brandende zon – ijsblokjes in de nek
Mensen kenden geen regen – geen paraplu’s/ poncho’s – wildwaterbaan sleurde iedereen mee – elektriciteitskabels mee het water in – zwemmen – wolk werd groter – miljarden druppels – Villa Magnolia – storm op zee – 1971 fonteinfestival – eekhoorn op balkon – wolkbreuk met stortregen
Regendruppels tikken tegen de ruit – luisteren in de tent naar de regen – tik tok – hoeveel druppels zitten er in 1 wolk – tot de knieën in het water – haar stem klonk vrij in de regen – waterdichte telefoon – mooi liedje – mensen verzamelden zich rond de fontein – natte oren luisteren naar stemmen die zich mengen met de regen
geen waterdichte oren – gezongen en gezwommen – samen zongen we in de fonteinen en zongen het lied van de regen – regendans uitvoeren – als de wind meezat hoorde je de geluiden van Solnistad – in plassen spetteren – fonteinen schrobben tot ze blinken – heel de stad door rollen – trein van west naar oost – wieltjes onder de schoenen
Zowel “gebouwen” als “water” komen in dit verhaal mooi samen. Alsof de thema’s van 3 en 4 – 5 en 6 hier samenvloeien…
Een beetje meer uitleg door meester David bij dit project. (making off)
Meester David monteert de recente versie. Even geduld 😉
Na de Grote Spui wandelen we naar het sportkot, waar we oversteken onder de viaduct. We steken dus over aan de kruising Tervuursevest – Koning Boudewijnlaan. We zien de opengelegde Dijle. We wandelen langs de Aldi naar Kapucijnevoer naar Janseniusstraat.
Meester David leert er ons allerlei schildertechnieken. Hieraan denken we. Water – bruggen – Grote Spui – langs Aldi – Justus Lipsiustoren – Janseniustoren steeds met water zacht kabbelend – snel stromend – overdekt – …
Eén van de kinderen vertelde in het Groot Begijnhof over hoe water in Afrika werd gehaald. Schooltv toont het ook.
Een beetje woordenschat m.b.t. “water”. Beweging van water
Kabbelend – zachtjes golvend of stromend
Klaterend – vrolijk, helder stromend (bij een beekje of fontein)
Kolkend – heftig draaiend en bewegend
Bruisend – schuimend, levendig bewegend
Stromend – in beweging, doorgaand
Kabbelend – rustig klotsend tegen de oever of romp van een boot
Klotsend – met slagen heen en weer bewegend
Golfslag – ritmisch deinende beweging
Geluid van water
Ruisend – zacht en gelijkmatig geluid (zoals een rivier of zee in de verte)
Klaterend – helder en levendig geluid (waterval, fontein)
Kletterend – hard neerstortend (regen of waterval)
Bruisend – borrelend geluid (snel stromend water)
Suizend – zachte, bijna fluisterende ruis
Uiterlijk van water
Diepblauw – donkerblauwe kleur van zee of meer Kristalhelder – heel doorzichtig en schoon
Troebel – ondoorzichtig, met zwevende deeltjes
Glinsterend – fonkelend in het licht
Spiegelglad – zonder golven, als een spiegel
Schuimend – met bellen of schuimkraag
Waarvoor werd de Dijle in Leuven vroeger gebruikt? De Dijle heeft eeuwenlang een heel belangrijke rol gespeeld in Leuven. Vroeger werd ze vooral gebruikt voor:
Economie en nijverheid: ambachten zoals brouwerijen, leerlooiers, ververijen en molens vestigden zich langs de Dijle, omdat ze water nodig hadden voor hun productieprocessen. Het water dreef ook waterraderen aan.
Transport: de rivier diende als transportweg voor goederen. Via de Dijle en aansluitende waterlopen konden handelsproducten aangevoerd of afgevoerd worden.
Visserij en voedselvoorziening: de rivier was een bron van vis en dus van voedsel voor de bevolking.
Watervoorziening en huishoudelijk gebruik: bewoners gebruikten de rivier voor wassen, spoelen en andere dagelijkse noden.
Afvoer van afval: helaas werd de Dijle ook vaak gebruikt om afval en vuil water kwijt te raken, waardoor ze in latere eeuwen sterk vervuild raakte.
In de middeleeuwen was de Dijle dus letterlijk de levensader van Leuven: zonder de rivier zouden veel economische activiteiten niet mogelijk geweest zijn.
1.Industrie & ambachten
Brouwerijen – Leuven was een echte bierstad. Brouwerijen langs de Dijle gebruikten rivierwater in het brouwproces en voor het spoelen van vaten. Een bekend voorbeeld is de Den Horen-brouwerij (gesticht in 1366), waaruit later Stella Artois is ontstaan.
Leerlooiers – de buurt rond de Mechelsestraat stond bekend als de “Laken- en Leerwijk”. Leerlooiers hadden veel water nodig om huiden te behandelen. De Dijle bood hen die constante toevoer.
Ververijen en lakenindustrie – de middeleeuwse lakennijverheid gebruikte de Dijle om stoffen te wassen, kleuren en spoelen. Dat was een belangrijke bron van inkomsten voor Leuven in de 14e eeuw.
Molens – verschillende watermolens draaiden op de kracht van de Dijle. Een mooi bewaard voorbeeld is de Volmolen (op de Vismarkt), die in de 14e eeuw gebouwd werd om wol te vollen (bewerken en verdichten).
2.Transport
Via de Dijle konden goederen naar Mechelen en verder vervoerd worden. Vooral bouwmaterialen, graan en hout kwamen zo de stad binnen.
Aan de Dijle lagen losplaatsen en aanlegplaatsen waar schepen hun lading konden lossen.
3.Visserij en voedsel
Leuven had meerdere visvijvers en visrechten op de Dijle. Vooral paling en karper werden er gevangen.
De Vismarkt in Leuven ligt niet toevallig vlak bij de Dijle: de vis werd rechtstreeks uit de rivier gehaald en verhandeld.
4.Huishoudelijk en stedelijk gebruik
Het water van de Dijle werd gebruikt om linnen te bleken (blekerijen langs de rivier).
Leuvense vrouwen gingen er ook kleren wassen en spoelen.
De rivier fungeerde helaas ook als open riool voor afvalwater en slachtafval.
=> Zo zie je dat de Dijle letterlijk verweven was met het dagelijks leven, de economie én de infrastructuur van Leuven.
WOORDENSCHAT WATER IN LEUVEN
de sluis – sluizen de dam – dammen de bever – bevers de brug – bruggen de oever – oevers de kano- kano’s de boot – boten peddelen kabbelen snel stromend koud de vistrap het waterwinningsbied het drinkwater de fontein – fonteinen de rivier – rivieren het kanaal – kanalen de vaart – vaarten de vaartkom – vaartkommen
Deze interessante strip vertelt je over: waterzuivering Dario is de mascotte in de hoofdrol. Die is getekend door Jan Bosschaert. Dario kent de rioleringsinfrastructuur en de waterzuivering op zijn duimpje. Wanneer hij op een dag een vreemd briefje krijgt van zijn oom Gust is hij in alle staten. De lezer volgt Dario en zijn vriend Raf de rat op een avontuurlijke maar leerrijke tocht dwars door de riolen en de waterzuiveringsinstallatie.
SCHOOLTV Nederland heeft heel wat leerrijke programma’s. Ook proefjes. 1. Wat gebeurt er als je met een scherp potlood dwars door een plastic zakje met water prikt? Siem en Evelien zoeken uit wat lekt, en wat niet. Klik hier.
10. Veel proefjes over water bij proefjes.nl Hier merk je dat water heel belangrijk is voor “wetenschap” ! Maar ook voor technologie, engineering en mathematics.
En wat dacht je van Art! 1. Water als thema in schilderkunst
Claude Monet – bekend van zijn impressionistische schilderijen van waterlelies en reflecties.
J.M.W. Turner – schilderde vaak zeegezichten, stormen en waterlandschappen.
Hokusai – vooral beroemd om De grote golf van Kanagawa.
2. Water als materiaal of medium
Olafur Eliasson – maakt installaties met stromend water, mist en reflectie.
Nils-Udo – land art waarbij hij natuurlijke materialen zoals water gebruikt.